İkinci el araç alım-satımı yapacak olan kişilerin en çok dikkat etmesi gereken konulardan biri, aracın satışa uygun olup olmadığını sorgulamaktır. Bu durum hem alıcı hem de satıcı açısından hukuki ve mali sorunların önüne geçilmesini sağlar. Araç üzerinde herhangi bir rehin, haciz veya borç durumu varsa, noter satış işlemleri sırasında bu problemler satışın gerçekleşmesine engel olabilir. Bu yazımızda araç satışa uygun mu sorgulama işleminin nasıl yapılacağını, nelere dikkat edilmesi gerektiğini ve hangi durumlarda aracın satışa uygun sayılmadığını detaylı bir şekilde anlatıyoruz.
Araç Satışa Uygun mu Sorgulama Nedir?
Araç satışa uygun mu sorgulama, bir aracın hukuki, mali ve teknik olarak satılabilir durumda olup olmadığının resmi kaynaklar üzerinden kontrol edilmesi işlemidir.
Bu işlem, özellikle ikinci el araç alacak kişilerin herhangi bir mağduriyet yaşamaması adına oldukça önemlidir. Araç üzerinde rehin, haciz, trafik cezası borcu, MTV borcu gibi engelleyici durumların bulunup bulunmadığı e-Devlet, Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) veya noterler üzerinden kontrol edilebilir. Ayrıca teknik muayene durumu da satışın gerçekleşmesi için belirleyici faktörlerden biridir. Aracın muayenesinin geçerli olmaması satışın ertelenmesine ya da tamamen engellenmesine yol açabilir.
Araç Satışa Engel Teşkil Eden Durumlar Nelerdir?
Araç satış işlemlerinin sorunsuz bir şekilde tamamlanabilmesi için aracın hiçbir hukuki, mali veya teknik engel taşımaması gerekmektedir. Aksi takdirde noter üzerinden satış gerçekleştirilemez.
Rehin ve Haciz Durumları
Araç üzerinde finans kuruluşları veya resmi kurumlar tarafından konulmuş bir rehin veya haciz kaydı bulunuyorsa, satış işlemi noter tarafından reddedilir ve bu kayıtlar kaldırılmadan araç satılamaz.
Trafik ve MTV Borçları
Tescilli araçlarda bulunan ödenmemiş trafik cezaları veya Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) borçları da satış işlemlerine engel oluşturur. Bu borçların kapatılması satış öncesi şarttır.
Araç Muayenesi Geçerliliği
Araç muayenesinin süresinin dolmuş olması durumunda da noter aracılığıyla satış işlemi yapılamaz. Muayene geçerliliği, aracın teknik olarak trafiğe uygunluğunu gösterdiğinden bu durum satış için kritik öneme sahiptir.
Araç Satışa Uygunluk Sorgulaması Nasıl Yapılır?
Araç satışa uygunluk sorgulaması, dijital platformlar üzerinden kolayca yapılabilmektedir. Bu sorgulama sayesinde araç üzerindeki tüm olası engeller tespit edilebilir.
Araç sorgulama işlemi için e-Devlet sistemine giriş yaparak “Araçlarım” hizmetinden faydalanabilirsiniz. Ayrıca EGM üzerinden plakadan araç sorgulama hizmeti kullanılarak haciz ve rehin bilgileri öğrenilebilir. Bunların dışında, SMS yoluyla da plakayı 5664’e göndererek aracın hasar ve değişen parça geçmişi gibi detaylarına ulaşabilirsiniz. Noterlerde de sorgulama yapılabilmekte olup, noter işlemleri esnasında satışa engel teşkil eden bir durum varsa sistem otomatik olarak işlemi durdurur.
Araç Alım-Satımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Araç alım-satımı yapılırken sadece teknik kontroller değil, hukuki süreçler de titizlikle takip edilmelidir. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken bazı temel noktalar bulunmaktadır.
Aracın satışa uygunluğu sorgulandıktan sonra mutlaka noter üzerinden işlem yapılmalı ve satış sözleşmesi eksiksiz bir şekilde hazırlanmalıdır. Satış öncesinde aracın ruhsat, muayene, sigorta ve borç durumları kontrol edilmelidir. Ayrıca aracı yerinde görmek ve bir ekspertiz yaptırmak da olası sorunların önüne geçmek adına faydalı olacaktır. Alıcı ve satıcının kimlik bilgilerinin doğruluğu da işlemlerin sağlığı açısından kritik öneme sahiptir.
Sıkça Sorulan Sorular
Araç satışa uygunluk sorgulama hakkında merak edilen birçok soru bulunmaktadır. Bu bölümde konuya dair en sık yöneltilen sorulara detaylı ve açıklayıcı yanıtlar verdik.
Satışa uygunluk sorgulaması nasıl yapılır?
e-Devlet üzerinden “Araçlarım” sekmesine girerek, aracın satışa uygun olup olmadığı detaylı şekilde öğrenilebilir. Ayrıca noterler ve EGM sistemleri üzerinden de bu sorgulama yapılabilir.
Araç üzerinde rehin varsa satış yapılabilir mi?
Hayır, araç üzerinde rehin kaydı varsa noter tarafından satış işlemi gerçekleştirilmez. Rehin kaydının kaldırılması için ilgili borcun ödenmesi ve bankadan kaldırma yazısı alınması gerekir.
Araç muayenesi yoksa satış yapılabilir mi?
Geçerli muayenesi olmayan araçlar için noter satışı yapılamaz. Satış öncesinde TÜVTÜRK istasyonlarında muayene yapılmalı ve belge güncellenmelidir.
Trafik cezası olan araç satılabilir mi?
Trafik cezası borcu bulunan araçların satışı noter tarafından kabul edilmez. Ceza borçlarının ödenmiş olması zorunludur, aksi takdirde sistem satışa izin vermez.
Araç üzerinde haciz varsa nasıl kaldırılır?
Araç üzerindeki haczin kaldırılması için borcun ilgili kuruma ödenmesi ve haczin resmi olarak kaldırılması gereklidir. Borç kapatıldıktan sonra noter üzerinden yeniden sorgulama yapılmalıdır.
SMS ile araç sorgulama nasıl yapılır?
5664 numarasına aracın plakasını yazarak SMS göndererek, aracın hasar kaydı, değişen parçaları ve kaza geçmişi gibi detaylara ulaşılabilir. Ancak bu yöntem yalnızca teknik bilgiler sunar, rehin ya da haciz bilgisi içermez.
Noterde araç satışı sırasında sorun çıkarsa ne olur?
Noter sistemi araç satışına engel bir durum tespit ederse, işlem otomatik olarak iptal edilir. Sorunun kaynağı öğrenildikten sonra gerekli düzeltmeler yapılmalı ve satış yeniden denenmelidir.
