Bankalarda açılan vadeli veya vadesiz hesaplarda bulunan paralar, uzun süre işlem görmediğinde zamanaşımına uğrayabilir. Pek çok kişi tarafından fark edilmeden kaybedilen bu hesaplar, belirli bir sürenin sonunda TMSF’ye devredilir. Bu yazımızda mevduat zamanaşımı nedir, hangi durumlarda ortaya çıkar ve vatandaşlar bu konuda neler yapmalı gibi soruların yanıtlarını detaylı bir şekilde ele alıyoruz.
Mevduat Zamanaşımı Nedir?
Mevduat zamanaşımı, bankalarda bulunan hesapların belirli bir süre boyunca kullanılmaması durumunda devlete devredilmesi sürecidir. Türkiye’deki yasal düzenlemelere göre, bir banka hesabında 10 yıl boyunca hiçbir işlem yapılmazsa bu hesap zamanaşımına uğrar ve hesaptaki tutar Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na aktarılır. Hesap sahibinin bu süre içinde işlem yapmaması veya hesapla ilgili herhangi bir talepte bulunmaması, zamanaşımını doğuran temel unsurdur.
Mevduat Zamanaşımı Süreci Nasıl İşler?
Zamanaşımı süreci, hesap sahibinin bilgisi dışında ilerleyebileceği için dikkatle takip edilmesi gereken bir konudur.
10 Yıl Boyunca İşlem Yapılmaması
Bir mevduat hesabında 10 yıl boyunca para çekme, yatırma ya da hesapla ilgili herhangi bir işlem yapılmazsa zamanaşımı süreci başlar. Bu süre zarfında hesap sahibi, hesapla hiçbir etkileşimde bulunmazsa sistem bu durumu otomatik olarak tespit eder.
Bankaların Bildirim Yükümlülüğü
Zamanaşımı süresi dolmak üzere olan hesaplar için bankalar, hesap sahiplerini son yılda bilgilendirmekle yükümlüdür. Genellikle telefon, e-posta veya yazılı tebligat yoluyla iletişime geçilir ve hesap sahibinden işlem yapılması talep edilir.
TMSF’ye Devredilme
Uyarıya rağmen hesapta işlem yapılmazsa yıl sonunda hesap kapatılır ve içerisindeki tutar TMSF’ye devredilir. Bu aşamadan sonra paranın geri alınması mümkün olmaz.
Hangi Hesaplar Zamanaşımına Uğrayabilir?
Zamanaşımı yalnızca belirli türdeki banka hesapları için geçerlidir.
Vadeli ve Vadesiz Mevduat Hesapları
En sık zamanaşımına uğrayan hesaplar, vadesi dolan ama yeniden işleme alınmayan vadeli hesaplar ve uzun süre işlem görmeyen vadesiz hesaplardır. Bu tür hesaplar, sahibinin farkında olmadan bile zamanla pasif hale gelebilir.
Katılım Fonları ve Emeklilik Hesapları
Katılım bankalarındaki özel hesap türleri ve bazı bireysel emeklilik hesapları da, belirli şartlar altında zamanaşımına uğrayabilir. Bu tür hesaplar için de aynı 10 yıllık süre kuralı geçerlidir.
Zamanaşımına Uğramamak İçin Ne Yapılmalı?
Zamanaşımı riskinden korunmak için bazı basit ama etkili yöntemler uygulanabilir. Her yıl hesabın kontrol edilmesi, küçük bir işlem yapılması ya da internet bankacılığı üzerinden hesaba giriş sağlanması, süreci sıfırlamak için yeterlidir. Ayrıca hesaplara dair iletişim bilgilerinin güncel tutulması, bankalardan gelen bildirimlerin alınmasını sağlar. Eğer uzun süre kullanılmayacak bir hesap varsa, bu hesapla ilgili planlama yapılmalı veya kapatılması tercih edilmelidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Mevduat zamanaşımı hakkında sıkça sorulan sorulara aşağıda detaylı yanıtlar verdik. Bu bölüm, konuyu daha iyi anlamanızı sağlayacaktır.
Zamanaşımına uğrayan para geri alınabilir mi?
Hayır, mevduat zamanaşımı süresi dolduktan sonra TMSF’ye devredilen paralar geri alınamaz. Bu nedenle sürecin öncesinde işlem yapılması büyük önem taşır.
Zamanaşımı süresi ne zaman başlar?
Zamanaşımı süresi, hesaptaki son işlemin yapıldığı tarihten itibaren başlar. Bu işlem para yatırma, çekme veya havale olabilir.
Hangi işlemler zamanaşımı süresini sıfırlar?
Hesaba para yatırmak, para çekmek, havale yapmak ya da internet bankacılığı üzerinden giriş yapmak gibi işlemler süreci sıfırlar ve yeni bir 10 yıllık dönem başlatır.
Banka, zamanaşımıyla ilgili bilgilendirme yapar mı?
Evet, bankalar zamanaşımına uğramak üzere olan hesap sahiplerine yılın başında bilgilendirme yapmak zorundadır. Ancak bu bildirim bazen iletişim eksikliğinden ötürü ulaşamayabilir.
Birden fazla hesabım varsa hepsi ayrı mı değerlendirilir?
Evet, her banka hesabı kendi işlem geçmişine göre ayrı ayrı değerlendirilir. Bir hesap aktifken diğeri zamanaşımına uğrayabilir.
Ortak hesaplarda zamanaşımı nasıl işler?
Ortak hesaplarda zamanaşımı, her iki kişinin de hesabı kullanmaması durumunda geçerlidir. Eğer hesap sahiplerinden biri işlem yaparsa süre sıfırlanır.
Hesabın zamanaşımına uğradığı nasıl öğrenilir?
TMSF’nin internet sitesinde her yıl yayımlanan listeye bakarak zamanaşımına uğramış hesaplar sorgulanabilir. Ayrıca e-Devlet üzerinden de kontrol sağlanabilir.
